Бисмилляхир  Рохманир  Рохийм!

Менден бир журналист сөрөй ушинтип сураганда, ээгим түшүп кала жаздаган. Байкасам ал  дин менен улутту чаташтырып алыптыр. Балким  мага оңой көрүнгөнү менен кээ бирлерге бул али чечилбеген маселедир деп  калдым. Анын үстүнө жетимиш жылдык материалисттик дүйнө тааным эчендеген акылды караңгылык зынданында чириткени али бүтө элек. А чынында мусулманчылык улутпу, расабы, кастабы? Адам  кайсыл учурдан баштап мусулман болот, же ага мусулманчылык туулгандан эле таандыкпы?

Албетте, генетикалык тартиптерге ылайык өзбөктөн -өзбөк, кыргыздан -кыргыз, негрден -түсү кара төрөлүүсү мүмкүн. Анткени,  улут –  эч ким жокко чыгара албаган  өзгөчөлүк. Кыргыздын  паспортуна орус деген тамга басылса, ал орус болуп калбайт. Өмүр  бою кытайда жашаган кыргызга кытай тилин, каада-салтын, жүрүм-турумун сиңирип салса болот, бирок ал кыргыз бойдон калат. Себеби  кыргыз деген улуттук код анын канында.

Ал эми     дин  каны аркылуу өтөбү? Кыргыз, өзбөк, казак тажик мусулман, орус кытай, беларус каапыр болуп төрөлөбү? Аллах Кураанда: «Алар ыйман келтиргендер, кайыпка ишенгендер, намаз окуп, Биз ырыскы кылгандардан бөлүшкөндөр…»-дейт. Пайгамбарыбыз с.а.в.: «Ыйман – Аллахка, Анын китептерине, периштелерине, акыретке, жакшылык жана жамандык Аллахтан гана боло турган тагдырга ишенүү»-дейт.

Ал эми белгилүү   ислам окумуштуусу Саид Абу Алаа Маудуди кайсыдыр  кутбасында:  «Албетте жок жана жок!  Ал  пайгамбардын урпагы  болсо да ислам дини менен жашабаса аны мусулман деп айтууга болбойт. Анткени, мусулман болуу үчүн сөзсүз исламдын талаптарын аткаруу зарыл.  Мусулманчылык улут сымал кан аркылуу берилчү сапат эмес. Аны адам өзү гана жүрөгү менен кабылдайт.  Ага  баш ийгенин амалдары  менен тастыктайт жана мусулман болуп калыптанат» – дейт. Демек, мусулман башкалардан  ыйманы менен айырмаланат жана жашоо образы менен өзгөчөлөнөт. Тилекке каршы кайсыдыр державалардын саясий долбоорлорунан нан жегендер динге улутту каршы коюшмай болушту. Менимче бул дыйканга кетменди каршы когондой кеп. Аллах адам затын жараттып, улуттарга Өзү бөлдү, демек ар бир улуттун өзгөчөлүгү, менталитети бар. Бирок ал улуттун жашоо образы  Жаратуучусунун динине ылайык же андан башка калыптанат. Ушундан улам улут же диндар же караңгы болуп бөлүнөт жана ал дин менен гана өнүгүп, мертебеси жогорулайт деген тыянак келип чыгат.

Андан башка жолдун баары ар улутту акырында кемсинүүгө же кыйроого апкелээрин тарых нечен ирет далидеген.

Бисмилляхир  Рохманир  Рохийм!

Кыргыздын  эзелтеден Ислам менен жашап келгени ар кандай дейди пикирлерге карабай далилдерге өтө бай. Бүгүн  деле кайсы кыргызды сураба –атасы, чоң атасы же баба-бубасы чоң молдо болгонун айтат жана  өзүн мусулманмын дейт. Кудайга шүгүр, динин тааныйт. Уул үйлөп, кыз чыгарса никесин кыйдырат, сөөктү жаназа менен узатып, Кураан окутат. Барган сайын арактан да тыйылууда, мечитке каттай баштады. Жума намаздарында эл жык. Бул өзгөрүүбү? Албетте , кечээкиге салыштырганда чоң өзгөрүү. Бирок, бул өзгөрүү ушундай баш аламан, саясий күн карамалык, чет державаларга күнкорлук түзүмдө, ички келишпестик жана күч алып бараткан бөлүнүүдө,  арам-адал чаташкан доордо элдин жашоосун  өзгөртө алабы?

Менимче  өзгөртсө болот. Эгер эл Жаратканы, Анын дини тууралу туура маалымат алып, аны менен жашоосун уюштуруп, дегеле диндин даамын татып калса, албетте андан кур калгысы келбейт. Анткени, акыйкатта динде гана адилеттүүлүк, жеңилдик жана  жакшылык бар. Демек кептин баары аны туура жана өз убагында жеткирүүдө. Ким жеткирет? Коомдун  алдыңкылары, алар –мусулман интеллигенциясы. Т.а. светтик системанын саясий, социалдык, экономикалык, билим берүү табияттарын түшүнгөн жана диний дүйнө таанымдын негизиндеги жашоону да толук , жеткиликтүү түшүндүрүп, аны турмушка киргизүүнүн жолдорун көрө алган саясий функционерлер, агартуучлар жана менеджерлер.

Философиялык дүйнө таанымдын, радикалдуу илимий атейисттик билимине сугарылган, академиялык ой жүгүрткөн интеллигенцияга жана анын жетелөөсүндө бараткан диний караңгылы  көпчүлүккө кантип Жараткандын чакырыгын жеткирсе болот? Албетте, азыркы жетишкендиктер ийгилик эмес, тетирисинче кесепет экенин, мындан баш тартпаса келечекте сөзсүз кемсинүүлөр, кыйроолор болоорун алардын тилинде түшүндүрүп, дүйнөтаанымдарынын туура эместигин далилдөө менен гана. Бир караганда бул өтө эле оор түйшүк. Бирок, аткарса боло турган иш.  Арап  жарым аралында кылымдар бою калыптанып калган жапайы бутпарастык түзүмүндө пайгамбарыбыз  с.а.в.дын  алгачкы чакырыгы күндүзгү чайыттай ачык асмандан урган чагылгандай болгон. Буга чейин мындайды угуп көрбөгөн араптар: «кантип ушунча кудайды бириктирип койсо болот?»-деп  делдейип, нес болуп калышкан. Азыр деле ислам саясаты, экономикасы, салык, бажы системамы тууралуу айтсаң жомоктой кабыл алгандары толтура. Бирок, адам заты акыйкатка умтулган зат, сөзсүз арасында  акыл зиректери табылат жана ошолор ислам интеллигенциясын негиздешет.  Мына ошолорду табуу зарыл, окутуу жана аракетке келтирүү негизги маселе.

Алар элди ойготот, ар бир адамдын бактылуу болууга укуктуулугун түшүндүрөт, ага жетүү жолун көрсөтөт жана Аллахтын убада кылган эсепсиз сыйлыктарын алышат.

Аллах: «Мен эч кайсы коомду өзгөртпөйм, ал коом өзүндөгүнү өзгөртмөйүнчө»-дейт.

Демек, өзгөрүү Аллахына, динине, акыретине болгон мамилесин өзгөртүү. Мына ошондо гана ийгилик башталат.